با سلام و وقت بخیر خدمت تمامی بینندگان ضیافت فرهنگی شماره یک، به برکت ورود به ماه پر خیر و برکت شعبان ، اولین شماره از مجموعه ضیافت فرهنگی را با یاری دوستان در پایگاه به زندگی نامه آیت الله حاج شیخ محمد کوهستانی (ره)  اختصاص داده ایم  تا بتوانیم با این عالم ربانی آشنایی بیشتری پیدا کنیم و در شماره های بعدی ضیافت فرهنگی ابعاد گوناگونی زندگانی و معارف آن عالم ربانی را برای شما دوستان عزیز ارائه بنماییم تا همه ما بتوانیم به نحو احسن از مطالب ارائه شده در زندگی خودمان استفاده کنیم .

شما همراهان گرامی می توانید  در انتهای همین مطلب  فایل PDF این مطلب را دریافت نمایید. و برای آگاهی بیشتر  عزیزانتان از این عالم ربانی در اختیارشان قرار دهید . لازم به ذکر است که زندگی نامه این عالم ربانی در کتابی تحت عنوان “بر قله پارسایی” به کوشش عبد الکریم کوهستانی گردآوری شده است.

زندگی نامه آیت اللّه حاج شیخ محمد کوهستانی :

مولود مبارکشان :

در یکی از روزهای سال ۱۳۰۸ قمری ( ۱۲۶۷ ه.ش ) در روستای کوهستان و در خانه علم و تقوا کودکی چشم به جهان گشود که سیمای ملکوتی اش آینده ای بس درخشان را نوید می داد.
نامش را به نام پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم « محمد » نهادند تا به برکت نام آن حضرت، منشأ حرکت سازنده و حیات بخش در جامعه آینده گردد.
پدرشان عالم پارسا و فقیه وارسته آیت الله  محمد مهدی کوهستانی از عالمان برجسته و با فضل به شمار می آمد.
مادرشان فاطمه کوهستانی ـ بانویی باایمان و پاکدامن و مادری خردمند و باکفایت بود. قناعت و ساده زیستی همراه با کیاست و تدبیراز صفات این بانوی صالح به شمار می آمد.
از جهت معیشتی وضعیت مناسبی نداشت. اما بسیار سخاوتمند بود و به فقرا و مستمندان رسیدگی می کرد و در برآوردن حوائج آنان می کوشید. به خاندان عصمت و طهارت به ویژه سیدالشهداء علیه السلام علاقه وافر داشت و هفتگی در منزل مراسم روضه و عزا برپا می کرد.
در همان اوان طفولیت وی را به مکتب خانه فرستادند تا با قرائت قرآن و خواندن و نوشتن آشنا گردد.
بیش از هشت بهار از عمرش سپری نشده بود که از نعمت وجود پدر فرزانه خود محروم گشت.
محمد ، این نوجوان باهوش و تشنه علم، پس از فراگیری قرآن و فارسی به حوزه علمیه بهشهر که در آن عصر، پررونق و فعال بود و اساتید برجسته ای در آن تدریس می کردند، رفت.
کتاب « شمسیه» در منطق را نزد عالم فاضل شیخ احمد رحمانی خلیلی خواند.((مطول)) را نزد شیخ محمد صادق شریعتی آموخت و مدتی نیز از محضر عالم فاضل حاج آقا بزرگ کردکویی استفاده نمود. قسمتی از کتاب ((قوانین)) را نزدفقیه بزرگ حضرت آیت الله آقا خضر اشرفی تلمذ کرد ، گو این که قسمتی از فقه یا اصول را از محضر علمی حضرت آیت الله حاج سید محسن نبوی اشرفی نیز بهره برده است.
معظم له از آیت الله آقا خضر اشرفی به بزرگی یاد می کرد و می فرمود: آقا خضر نسبت به من خیلی اظهار لطف و محبت می کرد و برای پیشرفت علمی و اخلاقی من زحمت زیادی کشید.
بیشتر تحصیلات مقدماتی معظم له در حوزه بهشهر بود ولی در این میان مدتی در حوزه علمیه ساری درس خواند و چند ماهی نیز در حوزه علمیه بابل در مدرسه « کاظم بیک» و « سقا» نزد اساتید آن سامان به تحصیل پرداخت.
معظم له دربارۀ چگونگی فراگیری اش فرمودند: سعی می کردم درس ها را به خوبی بفهمم و مطلبی را نفهمیده باقی نگذارم هر کتابی را که می خواندم قادر بودم آن را تدریس کنم.

در جوار امام رضا(ع) :

آیت الله کوهستانی پس از اتمام علوم پایه و آموختن ادبیات عرب و مقداری از فقه و اصول جهت ادامه تحصیل عازم حوزه مشهد گردید و در مدرسه « میرزا جعفر» که از مدارس بزرگ و در مجاورت حرم مطهر بود اسکان یافت تا در جوار ملکوتی حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام از فیوضات و برکات معنوی آن امام رئوف بهره مند گردد.

به مدت ده سال به فراگیری علم و دانش و توجه تام به تهذیب و تزکیه نفس با توسل به ساحت مقدس امام رضا (ع) پرداختند و از نزد عُلَمایی چون مرحوم آیت الله حاج شیخ نجفعلی فاضل استرآبادی ، عالِم فاضل شیخ شعبان حجتی ، مرجع عظیم الشأن حضرت آیت الله العظمی حاج آقا حسین قمی ، آیت الله میرزا محمد کفایی (فرزند محقق کبیر حضرت آیت الله ملا محمد کاظم خراسانی) بهره برده اند ، و سپس حدود سال ۱۳۴۰ قمری به نجف اشرف رهسپار شدند.

معظم له می فرمودند: وقتی در مسیر راه به قم رسیدم توفیقی دست داد که با حضرت آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری – مؤسس حوزه علمیه قم – ملاقات کنم. حاج شیخ احترام و عنایت زیادی به من کرد و کتاب «« درر الفوائد »» خود را به من هدیه داد.

درس فقه را از محضر علمی علامه محقق مرحوم آیت الله العظمی میرزا حسین نائینی (ره) و فقیه عصر مرحوم آیت الله العظمی سید ابوالحسن اصفهانی بهره مند گشت و درس اصول را نزد محقق مدقق مرحوم آیت الله العظمی آقا ضیاءالدین عراقی تلمّذ کرد.

معظم له همواره از اساتید خود به نیکی و بزرگی یاد می کرد ولی از بین آنان مرحوم آیت الله نائینی نزد او از عظمت و ابهّت خاصی برخوردار بودند و از مبانی اجتهادی وی دفاع می کرد.

از هم مباحثه معظم له می توان به آیت الله سید محمود شاهرودی و عارف کامل آیت الله شیخ محمد تقی آملی نام برد که با یکدیگر مراوده ، مباحثه و مذاکره علمی داشته اند.

مرحوم آیت الله کوهستانی با این که از وجوهات شرعی استفاده نمی کرد و هزینه زندگی اش از مبلغ اندکی که مادرش برای وی می فرستاد تامین می شد و در نتیجه از لحاظ مادی و معیشتی در وضعیّت دشواری قرار داشت ، ولی هیچگاه این سختی ها و کمبود ها او را از هدف مقدسش باز نداشت.

بعد از قریب نُه سال اقامت به حکم آیة مبارکة «« نفر»» ( منظور آیه ۱۲۲ سوره توبه می باشد ) به زادگاهش برگشت.

نقل شده مادر دل سوخته اش که مدّت زیادی از دوری فرزند دل بندِ خود رنج می برد و تحمل خود را از دست داده بود در طی نامه ای محبّت آمیز به وی نوشت : (( پسرم اکنون در حالتی هستم که دوری تو مرا بی تاب کرده بدان حدّ که در حال نماز به یادت می افتم و از حضور در محضر الهی باز می مانم ؛ به ویژه در حال تشهد که وقتی شهادت رسالت پیامبر اکرم (ص) می دهم حواس من به تو متوجه می گردد و اشک از دیدگانم جاری می گردد از این رو دوست دارم هر چه زود تر نزد ما بازگردی.))

مرحوم آیت الله کوهستانی از بزرگانی چون مرحوم آیت الله نائینی – آقا ضیاءالدین عراقی و آقا سید ابوالحسن اصفهانی اجازه اجتهاد داشتند.

خدمات و جهاد علمی :

مهم ترین خدمات و مجاهدت های مخلصانه آیت الله کوهستانی در عرصه علم و دین تأسیس حوزه علمیه در روستای « کوهستان» یعنی زادگاه خودش بود. در سایه پربرکت این مرکز علمی توانست نقش به سزایی در بالندگی و شکوفایی فرهنگ غنی اسلام در استان مازندران ایفا نماید. در واقع معظم له با تشکیل حوزه در آن شرایط بحرانی دست به جهاد علمی زد. آیت الله کوهستانی حدوداً از سال ۱۳۱۲ شمسی جهت تشکیل حوزه به جمع آوری و تربیت طلاب علوم دینی همت نمود.

معظم له شاگردان را تشویق می کرد اگر طلبه ای از عهده امتحانات حوزه خوب بر می آمد جایزه تعیین می کرد .

همواره طلاب را به درس خواندن و استفاده صحیح از فرصت ها نصیحت می کرد .

شبی پس از نماز مغرب و عشا در حسینیه خطاب به طلّاب چنین فرمودند: آقایان ، من تمام مدارس را از مال شخصی خودم درست کردم و ار سهم امام (ع) استفاده نکردم اگر ببینم طلبه ای درس نمی خواند و یا به مقررات بی توجه است او را بیرون می کنم.

معظم له در بخشی دیگر در توجّه به امور معنوی طلّاب می فرمایند:

(( من این مدرسه را از مال شخصی خودم ساختم راضی نیستم طلبه ای در این جا درس بخواند و نماز شب نخواند.))

نقش همسر ایشان در موفقیت حوزه :

به طور کلی نقش همسر شایسته و فداکار در موفقیت و پیشرفت اهداف متعالی شوهر، غیر قابل انکار است.
همسر آیت الله کوهستانی را باید از زمره زنان و بانوان ایثارگری به شمار آورد که توانست با درک صحیح موقعیت آیت الله و اهداف بلند و حیات بخش وی نقش بسیار مفید و مهمی را ایفا کند و در واقع یکی از مهم ترین عوامل موفقیت مرحوم کوهستانی در تشکیل و ساماندهی حوزه و تعلیم و تربیت صدها عالم و دانشمند فداکاری و از خودگذشتگی های این همسر بزرگوار بود.
از جهت صفات روحی و فردی وی بانویی صالح و پاکدامن بود. قناعت و ساده زیستی، عشق و علاقه وصف ناپذیر به معظم له و درک موقعیت اجتماعی و معنوی ایشان او را از دیگر زنان ممتاز ساخته بود. اهل ذکر و دعا بود. نماز را با طمأنینه و خضوع می خواند. در تمام دوران زندگی مشترک خود چه در مشکلات و ناملایمات و چه در آسایش و راحتی یار و یاور او و خود را شریک شوهر عالی قدرش می دانست.
کسانی که از گستردگی کار روزانه این بانوی پرکار با اطلاع بودند می دانند چه قدر در اداره مهمانان و مدیریت کارهای زیاد منزل مهارت داشت وی با شناخت عمیق به مقام و جایگاه والای ایشان هیچ گاه در کارش احساس خستگی نکرد و در راه تحکیم و تعالی آن حوزه پربرکت از هیچ کوششی دریغ نورزید.
فرزند ایشان می گوید :
مادرم برای من نقل کرد که: « در یکی از روزها که کارگران مشغول ساختن بنای مدرسه بودند یکی از فرزندانم سخت بیمار و در حال احتضار بود ، من می بایست از یک طرف کارگران را پذیرایی و برای مهمان ها غذا تهیه نمایم و از طرف دیگر با پنبه لبان خشکیده فرزندم را با آب تر کنم تا او را از مرگ نجات دهم.
گر چه فرزند عزیزم با آن بیماری از دست رفت اما این گونه خود را تسلی می دادم که ادای وظیفه کردم و خوش حال بودم که من نیز در پایه ریزی و اساس این هدف بزرگ و مقدس سهمی دارم.»

از شاگردان آیت الله :

از شاگردان آیت الله کوهستانی می توان به : حضرت آیت الله حاج میر تقی نصیری ، مرحوم آیت الله حاج شیخ حسین محمدی لائینی ، سید فضل الله حسینی بادابسری ،آیت الله سید خلیل محمدی بادابسری ، حضرت آیت الله شیخ ابوالقاسم رحمانی ، شهید سید عبدالکریم هاشمی نژاد ، حضرت آیت الله شیخ ابوالحسن ایازی ، آیت الله شیخ رضا صادقی گِلوَردی و… نام برد

رحلت :

آیت الله حاج شیخ محمد کوهستانی در حدود ساعت یک بعد از نیمه شب جمعه چهاردهم ربیع الاول برابر با هشتم اردیبهشت ماه سال۱۳۵۱ شمسی در حالی که سکوت سنگینی فضای منزل آن  عالم الهی و آسمان خطه شمال را فرا گرفته بود ، ندایِ  (( ارجعی الی ربک ))  را لبیک گفت و روح بلندش به ملکوت اعلی پرواز نمود.

در جوار امام هشتم :

بعد از تشیع جنازه با شکوه و کم نظیر و پس از آن که جنازه شریف را دور ضریح طواف دادند با این که محل دفن از قبل مشخص نشده بود و کسی حتی نزدیکان ایشان از محل دفن با خبر نبودند ، ولی عنایت حضرت امام رضا (ع) و سفارش حضرت آیت العظمی میلانی در فرصتی کوتاه بدن پاک آن رادمرد الهی را دربهترین نقطه یعنی رواق دارالسیاده در جوار ملکوتی امام هشتم به خاک سپردند تا برای همیشه در پناه آن امام همام باقی و زنده بماند.

التماس دعا

پیشنهاد می کنیم از پایگاه اینترنتی آیت الله العظمی شیخ محمد تقی بهجت هم دیدن فرمایید

نشانی اینترنتی :                 http://www.bahjat.ir